İ. Doğan Gürbüz’e 3 Soru

Sorularımı eski bürokrat, parlamenter Sayın Doğan Gürbüz cevaplıyor.

Doğan Bey, yönetim ve siyaset işlerinin haricinde uzun süredir hayvancılık ve tarım konularıyla da ilgileniyor. Bu ilgisini de amatör bir şekilde değil, çeşitli üniversitelerden ve sektörden uzmanlar bağlantısıyla yürütüyor. Hâlihazırda sahip olduğu, Aydın’da bulunan “Madran Keçi Damızlık Saanen Keçisi Üretim Merkezi [1]”nde veteriner hekimi ve uzman kadrosuyla sağlıklı ve verimli keçiler üretmekteler.

Doğan Bey’e konu ile ilgili aydınlatıcı bilgilendirmelerinden ötürü teşekkürler ediyor ve sorularıma verdiği cevapları sizlerle paylaşıyorum.

1- Yıllardır hayvancılıktan uzak kalamadığınızı biliyoruz. Bunun altında yatan ruh nedir? Ve ayrıca neden özellikle keçi üretimi? Bu konuyu neden ayrıca önemsiyorsunuz? Ülkemiz bu alanda ne kadar hazır veya değil?

Yıllarca köylümüzün refah ve mutluluğu için (bürokrat ve parlamenter olarak) çalıştım. Bunun yanında Yem Sanayicileri Birliği Başkanlığı da yaptım. Son yıllarda doğup büyüdüğüm yer olan Aydın’ın Bozdoğan ilçesinde önce büyükbaş hayvancılıkta sonra da keçicilikte öncülük yapmak için çaba sarf ediyorum. Bozdoğan’da modern büyükbaş ahırını ilk kurduğumda, duraklı makineli sağım ve soğutma tank sistemi yoktu. Bugün, bunların sayısı 15-20’yi buldu.

Çocukluğumda Madran dağlarında oldukça fazla keçi vardı. O günkü hemşerilerim bol miktarda keçi sütü, yoğurdu ve peyniri tüketirlerdi. Oğlak eti yiyerek yüksek değerli hayvansal protein tüketirlerdi. O dönemin bölge insanı yüksek proteinli bu ürünler sayesinde öğrenimlerinde başarılı olmuşlar, sağlıklı nesiller yetiştirmişlerdir.

Bölgenin alt yapısının keçi yetiştirilmesine uygun olmasına rağmen, 2000’li yıllarda Bozdoğan’a dışarıdan oğlak getirilerek, bu konudaki ihtiyaç karşılanmaya çalışılıyordu. Üretilen keçi sütü ve peyniri neredeyse yok denecek kadar azdı. Uygulanan yanlış tarım politikaları yetiştirici olarak köylüyü güçsüz bıraktı, böylece halkımızda bu çok kıymetli hayvansal proteinleri tüketmekten mahrum kaldı.

Bulunduğum çevredeki bütün köylerde, keçiciliğin ekonomik olduğu anlatılabilirse, her ailenin kendi olanaklarıyla en az 40-50 başlık dişi damızlık saanen keçisi yetiştirme imkânı bulunmaktadır. Üstün verimli “ikizlik oranı ve süt verimi yüksek” saanen keçilerinin sütlerinin işleneceği tesislerle ilgili bilgiler köylülerimize verilirse, hem köylümüzün ekonomik gücü kuvvetlenir hem de halkımız yüksek proteinli hayvansal ürünlerle beslenebilir. Yeter ki üreticiler ürünlerinin pazarı olabileceğini bilsin ve onlara yeterli bilgi ve materyal sağlansın.

Türk Saanen’i adı verilen keçiler ikiz yavru verme ve 400-500 litre süt verime sahiptir. Yaklaşık elli dişi keçiye sahip bir köylü ailesinin ulaşacağı ekonomik güç heyecan vericidir. Köylümüze bu umut verilirse, söz konusu durum gerek halkımız gerek ülke ekonomisi açısından oldukça yararlı olacaktır.

Büyükbaş hayvancılık yüksek sermaye gerektirmektedir. Bu nedenle köylümüz açısından en uygun hayvancılık alanı keçiciliktir.

2- Keçi etinden ve sütünden neler elde edilebiliyor? Diğer et ve süt ürünlerine kıyasladığımızda ne tür avantajları veya dezavantajları var?

Oğlak eti “bilinen yörelerde” rağbet edilen bir et cinsidir. Kırmızı etin olumsuzluklarını (yağ ve kanserojenlik açısından) taşımayan oğlak eti üzerindeki araştırmalar fazlalaştıkça, değerinin de arttığını görüyoruz. Keçi eti ayrıca iyi bir sucuk hammaddesidir.

Keçi sütü yararlı bir süttür. Birçok hastalığın tedavisinde kullanıldığı gibi, özellikle çocuk beslenmesinde (annenin emziremediği durumlarda) anne sütü yerine kullanılabilmektedir.  Bunun yanında inek sütüne alerjisi olan çocuklar için yaşam kaynağıdır. Keçi sütü, kendisinden üretilen yoğurt, kefir, peynir ve dondurmaya tat ve aromasıyla lezzet kattığı gibi, bu ürünlerde besin değerini korur. Keçi sütü içindeki yağ tanecikleri daha küçük ve daha beyazdır. Diğer hayvanların sütünde beta karoten şeklinde olan A vitamini, keçi sütünde direk A vitamini şeklindedir. Onun için yağının rengi beyazdır ve hazmı kolaydır. Ayrıca, sabun yapımında kullanıldığı gibi kozmetik sektörünün de hammaddesi konumundadır.

3- Bu konuda neler yapılmalı? Ne tarz projeler yürütülmeli? Önerileriniz ve öngörüleriniz nelerdir? “Madran Keçi Damızlık Saanen Keçisi Üretim Merkezi” olarak vizonunuz ve hedefleriniz nelerdir?

Dünyanın birçok yerinde keçi sütünden yapılıp, beğenilen yöresel keçi peynirleri insanların müşterek damak zevklerinden dolayı ünlenmişlerdir. Madran keçi de ürettiği keçi sütünü yöremiz çobanlarının yaptığı şekilde maya ve tuz hariç hiçbir katkı maddesi kullanmadan imal ettiği keçi peynirini soğuk hava depolarında olgunlaştırmış arzu eden meraklılarının, gurmelerin damak zevkine sunmaktadır.

Üreticiye hayvan sağlığı iyi anlatılmalı, üreticiler sağlıklı barınaklara kavuşturulmalı, sağımlar makineler ile yapılmalı ve sütler el değmeden soğuk tanklara aktarılmalıdır. Bu şartlarda elde edilen sütle yapılan süt mamulleri (peynir, kefir, yoğurt, ayran, dondurma) aynı hijyenik koşullarda üretilip tüketiciye sunulmalıdır.

Üreticilerimizin keçi sürülerini ıslah etmeleri için bu sene suni tohumlamadan elde ettiğimiz bir yaş üzeri tekelerimizi satışa sunacağız. Önümüzdeki seneden itibaren de çevremizde saanen keçi çiftliği kuracak köylülerimize damızlık erkek ve dişi keçiler vererek saanen keçiciliğinin gelişmesini sağlamayı planlıyoruz.

Bunun yanında, önümüzdeki senelerde keçi sütü ve mamullerinin üretimini yapabilecek tesislerin kurulması için de çalışmalarımız devam etmektedir. Genetik bakımdan yüksek verimli damızlıklar elde etmek ana hedefimizdir.

---

[1] Adresleri: Yenimahalle, Yazıkent Kasabası Yolu, Tariş Üstü, Bozdoğan, Aydın   ; Telefonları: 0256  414 2107   ; E-posta adresleri: info@madrankeci.com  ;  İnternet siteleri: www.madrankeci.com